Cyfrowa transformacja i AI na rzecz ochrony zagrożonych torfowisk

Cyfrowa transformacja i AI na rzecz ochrony torfowisk Pixabay – Franco01

W ramach projektu VALPEATS, badacze z Instytutu Fraunhofera wspólnie z partnerami rozwijają platformę monitorującą, która zbiera dane i ocenia stan torfowisk. Torfowiska, które wysychają na skutek przekształceń w grunty rolne oraz zmian klimatycznych, uwalniają ogromne ilości CO₂ do atmosfery. Projekt realizowany jest przez interdyscyplinarny zespół specjalistów, wykorzystujący sieci czujników, drony oraz narzędzia oparte na sztucznej inteligencji (AI). Celem VALPEATS jest stworzenie podstaw do ochrony torfowisk oraz planowania działań renaturyzacyjnych.

Torfowiska: kluczowy magazyn węgla

Torfowiska zajmują zaledwie trzy procent powierzchni Ziemi, ale magazynują dwukrotnie więcej węgla niż cała biomasa wszystkich lasów świata. W samych Niemczech przechowują około 1,3 miliarda ton metrycznych węgla, jak podaje „Atlas Torfowisk” opublikowany przez Niemiecką Federację Ochrony Środowiska i Przyrody (BUND), Fundację Heinricha Bölla i partnerów. Jednak funkcja magazynowania węgla jest możliwa tylko w nienaruszonych torfowiskach. Odwadnianie tych obszarów na potrzeby rolnictwa czy leśnictwa prowadzi do napływu tlenu, co powoduje rozkład torfu. W efekcie torf traci zdolność wiązania węgla, uwalniając ogromne ilości dwutlenku węgla do atmosfery.

Innowacyjne podejście do monitorowania

W projekcie VALPEATS (Valuation Of Peatland Ecosystem Services) naukowcy z Fraunhofer IGD współpracują z Uniwersytetem w Greifswaldzie i Centrum Torfowisk Greifswald (GMC) nad stworzeniem platformy monitorującej, która zbiera dane dotyczące stanu złożonych ekosystemów torfowiskowych. Dane pomiarowe są analizowane za pomocą narzędzi AI, co umożliwia kompleksową ocenę stanu torfowisk, w tym emisji gazów cieplarnianych oraz bioróżnorodności specyficznej dla torfowisk.

Pierwszym krokiem jest instalacja czujników w różnych lokalizacjach, które mierzą poziom wody oraz dane pogodowe.

Do tej pory dane te były głównie zbierane i analizowane ręcznie. Nasze podejście z wykorzystaniem wielu czujników pozwala na bardziej efektywne gromadzenie informacji o właściwościach torfowisk i umożliwia niemal natychmiastową analizę – wyjaśnia Daniel Pönisch, odpowiedzialny za projekt.

Zebrane dane są zestawiane z mapami geograficznymi oraz informacjami meteorologicznymi, co pozwala na szczegółowe wnioski dotyczące stanu torfowiska.

Wykorzystanie dronów i sztucznej inteligencji

Aby zebrać dodatkowe dane z powierzchni, badacze rejestrują różnorodność roślin i ich rozmieszczenie na danym obszarze. Eksperci botaniki identyfikują rośliny w terenie, korzystając z aplikacji opracowanej przez zespół Fraunhofera, co ułatwia wprowadzanie danych. Drony wyposażone w kamery RGB i multispektralne przelatują nad torfowiskami, skanując roślinność. Narzędzia AI porównują obrazy z dronów z informacjami dostarczonymi przez botaników, tworząc szczegółowy obraz roślinności i występujących gatunków.

Dane te są integrowane z informacjami z czujników, map geograficznych oraz wartości meteorologicznych i analizowane jako całość.

Tworzymy obraz o strukturze siatki, gdzie każdy piksel łączy dane z różnych źródeł, co pozwala na wielowymiarową reprezentację stanu torfowiska – tłumaczy Milan Bergheim, menedżer produktu i ekspert ds. bioekonomii w Fraunhofer IGD.

Na tej podstawie można formułować szczegółowe wnioski o stanie torfowiska i planować działania renaturyzacyjne.

Platforma danych dla planistów

Aby efektywnie wykorzystywać zgromadzone dane, naukowcy z Fraunhofera opracowują platformę, która integruje wszystkie rodzaje informacji. 

– Ostatecznie spojrzenie na wszystkie dostępne dane razem pozwala nam ocenić funkcjonowanie ekosystemu. Te wartości są analizowane i prezentowane na jednej platformie – wyjaśnia Pönisch.

Platforma jest szczególnie przydatna dla firm planistycznych, które świadczą usługi na zlecenie gmin i innych instytucji. Dzięki standaryzowanej i skalowalnej platformie mogą one planować i monitorować działania związane z utrzymaniem lub renaturyzacją torfowisk, takie jak przekierowanie strumieni czy blokowanie rowów melioracyjnych w celu podniesienia poziomu wody.

Fraunhofer IGD

VALPEATS łączy przestrzenie danych, aby ocenić różne role, jakie odgrywa ten ekosystem: czujniki przechwytują informacje o glebie i wodzie, podczas gdy drony fotografują i badają powierzchnię. Produktem końcowym jest reprezentacja rozmieszczenia roślinności, poziomów wody i emisji gazów cieplarnianych na całym obszarze torfowiska.

Certyfikacja ekologiczna dla branży finansowej

Projekt VALPEATS otwiera także nowe możliwości w handlu certyfikatami środowiskowymi. Celem jest umożliwienie certyfikacji torfowisk lub działalności rolniczej w ramach paludikultury (produkcji biomasy na mokrych łąkach, trzcinach czy mchu torfowcowym) zgodnie z normami środowiskowymi na podstawie danych z platformy monitorującej. Dzięki temu można mobilizować środki prywatne na cele renaturyzacyjne.

Technologię testuje już pilotażowy projekt Rosenhäger Wiese w Glasin (Meklemburgia-Pomorze Przednie), gdzie odtwarzany jest obszar torfowiska o powierzchni 5,4 hektara. 

– Musimy zwiększyć świadomość społeczną na temat konieczności ochrony i odtwarzania naszych cennych torfowisk. Nasza platforma monitorująca oraz narzędzia AI mogą stanowić technologiczną podstawę dla tych działań – podkreśla Pönisch.

Źródło: Fraunhofer IGD

O Autorze

Czasopismo elektrotechnik AUTOMATYK jest pismem skierowanym do osób zainteresowanych tematyką z zakresu elektrotechniki oraz automatyki przemysłowej. Redakcja online czasopisma porusza na stronie internetowej tematy związane z tymi obszarami – publikuje artykuły techniczne, nowości produktowe, a także inne ciekawe informacje mniej lub bardziej nawiązujące do wspomnianych obszarów.

Tagi artykułu

Zobacz również

elektrotechnik AUTOMATYK 10-11-12/2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę