Szafy wielkogabarytowe
Szafy pełnogabarytowe są ważnym elementem systemów sterowniczych. Montuje się w nich urządzenia służące do rozdziału energii, sterowniki napędów i systemy teleinformatyczne. Powinny nie tylko ułatwiać wygodny montaż, ale i zapewniać odpowiednie warunku do pracy zainstalowanych w nich urządzeń.
Najczęściej wykonuje się je z blachy stalowej, fosforanowej i pokrywa powłoką galwaniczną i lakierniczą. Droższe obudowy ze stali nierdzewnej przeznaczone są do miejsc, w których narażone są na korozję oraz tam, gdzie muszą być często myte np. w przemyśle spożywczym lub farmaceutycznym. Do umieszczenia na zewnątrz polecane są obudowy wykonane z blachy aluminiowej, które dobrze odprowadzają ciepło, są odporne na korozję i mają dużą wytrzymałość mechaniczną.
W typowych rozwiązaniach szkielet szafy tworzą profile stalowe, do których mocuje się podłogi, sufit, ściany i drzwi. Zazwyczaj wyposaża się je od razu w wentylację (wentylatory lub klimatyzatory) systemy rozdzielania energii elektrycznej i oświetlenie. Ważny jest również dostarczany do nich przez producentów szeroki wybór osprzętu do mocowania.
Wraz z rozwojem firmy pojawia się konieczność rozbudowy zainstalowanych w szafie elementów lub umieszczenia w niej kolejnych. Dlatego zwraca się uwagę na możliwość łatwej rozbudowy. Zapewniają to rozwiązania systemowe oferowane przez dużych producentów. Odbiorcy coraz częściej zwracają też uwagę na wzornictwo, estetykę, jakość wykonania np. trwałość kolorów w trakcie całego użytkowania.
Rynek
Wśród liczących się światowych dostawców najczęściej wymienia się takie firmy jak: Rittal, Schneider, Pentair, Emerson, Eaton, Hammond, ABB, Hubbell i fiński Fibox.
Analitycy firmy Future Market Insights w raporcie dotyczącym obudów dla urządzeń elektrycznych oczekują, że rosnący popyt na zieloną energię zwiększy zapotrzebowanie na elektryczne szafy sterownicze. Rozwijać się też mają regionalnej sieci przesyłu energii. Coraz więcej energii będzie lokalnie wytwarzanej, dystrybuowanej i gromadzonej. Urządzenia służące do zarządzania takimi sieciami będą musiały być umieszczane w szafach wielkogabarytowych.
Na naszym rynku dostępne są produkty z oferty światowych potentatów oraz od naszych lokalnych producentów. Schneider Electric na przykład ma w ofercie szafę przemysłową NetShelter SX zoptymalizowaną pod kątem łatwości instalacji, prowadzenia kabli, integracji dystrybucji zasilania i maksymalizacji przepływu powietrza. Jak podaje firma, jest to wszechstronna obudowa przemysłowa i już sprzedano jej ponad milion egzemplarzy. Obudowy NetShelter mają otwory do prowadzenia kabli z fabrycznie zainstalowanymi listwami szczotkowymi. Duże szczeliny dostępowe w dachu zapewniają dostęp do górnego wyjścia kabli, a konstrukcja podłogi obudowy umożliwia dojście z kablami przez podwyższoną podłogę.
Natomiast firma VER-TOM, producent rozdzielnic ze Skawiny, wykonuje szafy serwerowe z blachy stalowej o grubości od 1,5 do 2 mm. Rozdzielnice są lakierowane proszkowo metodą elektrostatyczną. Standardowe szafy oferuje w dwóch kolorach: czarnym RAL 9005 oraz szarym RAL 7035. Wszystkie elementy są spawane, dzięki czemu konstrukcja jest stabilna i wytrzymana. Nie ma też potrzeby składania szaf, bo są one dostarczane w całości.
Gdańska firma Radiolex specjalizująca się między innymi w produkcji szaf sterowniczych oferuje szafę SZB – wielkogabarytową obudowę stojącą lub wiszącą. W standardowej ofercie są 63 wymiary. Parametry to szczelność wg kodu IP: 55, odporność na uderzenia wg kodu IK: 10 a zakres temperatury pracy to od -30 do +80°C. Korpus jest składany a dach do niego dokręcany. Płyta montażowa w każdej wersji wykonywana jest z blachy ocynkowanej o grubości 2 mm. Opcje dodatkowe to np. termoizolacja, która pozwala na zwiększenie zakresu temperatury pracy od -50 do +120°C, nietypowe wymiary lub też malowanie na dowolny kolor wg palety barw RAL.
Z krajowych producentów obudów i szaf wymienia się często takie firmy jak: Agmar, Radiolex, Ergom, Jakubowski oraz ZPAS.
Rozwiązania systemowe
Na świecie zyskują na popularność rozwiązania systemowe. Przykładem np. nowy system szaf pełnogabarytowych firmy Rittal VX25, na który składa się szafa bazowa z pojedynczymi lub podwójnymi drzwiami frontowymi, tylną ścianą, płytą montażową, płytą dachowa i dzielonymi płytami podłogi.
Szafa elektroniczna tego systemu przystosowana jest do montażu podzespołów, modułów wsuwanych 19 cali z profilami adapterowymi z przodu i rama frontową. W systemie są szafy szeregowe do zastosowania jako rozdzielnie instalacyjne ISV i przygotowane do modułów rozbudowy tego typu (np. rozdzielnice instalacyjne Ri4Power ISV – modułowy system zabudowy dla rozdzielni instalacyjnych zgodny z normami PN-EN 61 439-1/-2 dla świadectwa zgodności z typem). Może to być również system szaf szeregowych VX25 IP 66/NEMA 4 z klasą ochrony i możliwością zastosowania na całym świece dzięki spełnieniu testów wymaganych w normach europejskich i amerykańskich. Odbiorcy systemów modułowych oferowanych przez dużych dostawców cenią sobie szeroki wybór przeznaczonych do nich elementów.
Na przykład Rittal oferuje system cokołów VX, który również tworzy zmienny system modułowy, co pozwala na lepsze wykorzystanie przestrzeni, większy komfort montażu, oszczędność czasu i elastyczność. Do rozbudowy wewnętrznej są przeznaczone: płyty montażowe, systemy szyn, elementy mocujące, półki urządzeniowe, oświetlenie systemowe, EMC, uziemienie, listwy zasilające itp.
Z kolei w ofercie firmy ABB znajdziemy gamę obudów do głównych rozdzielnic w tym TriLine-R – rozwiązanie modułowe, które wg producenta wyróżnia możliwość konfiguracji „szytej na miarę” oraz wiele możliwości połączeń zabudowy wewnętrznej dla wszystkich zastosowań dystrybucji i przesyłu energii elektrycznej, jak i sterowania. Seria obudów szkieletowych TriLine-R ma być przyszłościowym rozwiązaniem planowanym modułowo i ma mieć szczególne zalety dla dystrybucji energii elektrycznej. Ramę szafy zbudowano ze stalowych zamkniętych profili w kształcie trójkąta. Obudowa może być wyposażona w płytę montażową, moduły CombiLine do montażu aparatów nn, pola licznikowe, dowolną konstrukcję różnych poprzeczek i wsporników.
Ogólnie można powiedzieć, że na naszym rynku szaf i obudów również o dużych gabarytach. Od kilku lat można też zaobserwować, że jakość tego rodzaju asortymentu produkowanego w naszym kraju się poprawiła. Klienci z przemysłu poszukują rozwiązań kompleksowych. Rosną wymagania w stosunku do zakresu temperatur, w jakich mogą one pracować oraz wydajności zainstalowanego w nich chłodzenia. Proste wentylatory wypierane są przez wydajniejsze wymienniki ciepła. Można powiedzieć, że zewnętrznie konstrukcje te wyglądają podobnie od wielu lat, ale stale są doskonalone. Na pewno przyszłość przed sobą mają wszelkie rozwiązania systemowe.