W wielu przypadkach mamy jednak do czynienia z warunkami pracy, które uniemożliwiają zastosowanie niektórych elementów np. z powodu zapylenia, konieczności dostępu do urządzenia lub innych uwarunkowań wynikających ze specyki procesu technologicznego. Rozwiązaniem tego problemu dla tego segmentu przedsiębiorstw są elementy czułe na nacisk.

Jak działają maty bezpieczeństwa?

Zasada działania takiego elementu jest bardzo prosta – po odkształceniu go z odpowiednią siłą następuje zwarcie elementów stykowych, które inicjuje np. proces wyłączenia napędu. Do grupy tych produktów zaliczamy maty oraz listwy czułe na nacisk.

Maty bezpieczeństwa są elementami pozwalającymi na wygrodzenie strefy niebezpiecznej wokół maszyn i urządzeń. Ich zadaniem jest przekazywanie do modułu bezpieczeństwa sygnału w przypadku wejścia człowieka na matę lub wystąpienia nacisku powyżej 35 kg na powierzchnię czynną ośrednicy 80 mm. Najczęściej oznacza to awaryjne wyłączenie urządzenia lub całego ciągu technologicznego. Maksymalny nacisk na ww. jednostkową powierzchnię czynną wynosi 200 kg. Standardowo maty wykonane są z czarnego PVC o stopniu ochrony IP65, odpornego na działanie różnego rodzaju substancji ropopochodnych. Ich powierzchnia może być w celach ochronnych pokryta aluminiową blachą ryflowaną, co skutecznie zwiększa bezpieczeństwo jej eksploatacji m.in. poprzez ochronę przed rozgrzanymi kawałkami metalu lub iskrami powstającymi podczas procesu produkcyjnego/obróbczego..

Maty bezpieczeństwa znajdują szerokie zastosowanie m.in. w przedsiębiorstwach związanych z obróbką drewna skutecznie kompensując brak możliwości zastosowana barier optycznych – w ich przypadku duża ilość wiórów lub odpadających kawałków drewna wpadająca w strefę działania kurtyny powoduje przecięcie wiązki światła a w konsekwencji wyłączenie maszyny.

strefa bezpieczeństwa © Instom

1 – strefa niebezpieczna; 2 – strefa detekcji; 3 – kierunek zbliżania; 4 – osłona stała; 5 – początek strefy detekcji; H – wysokość strefy detekcji w płaszczyźnie odniesienia; S – odległość minimalna

Dobór odpowiedniego produktu

Firma GammaSystem ma w swojej ofercie dwa rodzaje mat bezpieczeństwa: modułowe oraz autonomiczne. Odpowiednie połączenie modułów daje możliwość wykonania strefy ochronnej wokół obiektu z uwzględnieniem specyfiki jego konstrukcji lub procesu technologicznego. Brzegi maty chronione są odpowiednimi profilami, które pozwalają zarówno na właściwe przymocowanie maty do podłoża, uniemożliwiają przedostawanie się pod nią różnego rodzaju zanieczyszczeń mogących w konsekwencji uszkodzić matę oraz spełniają funkcję ochronną dla przewodów łączących poszczególne moduły maty.

W przypadku mat modułowych wychodzą z nich dwa przewody z czterema żyłami zakończone konektorami. Jeden z nich podłączany jest do sterownika bezpieczeństwa, a kolejny łączy kolejne moduły. W ostatnim module mat na pozostawiony konektor wkręca się złączkę terminacyjną do zamknięcia obwodu. 

Drugą grupą mat oferowanych przez firmę GammaSystem są maty autonomiczne. W tym przypadku z maty wychodzą 4 żyły i wszystkie są łączone z modułem bezpieczeństwa. Generalnie urządzenia naciskowe produkcji Gamma System działają na zasadzie bezpotencjałowego styku NO.

Najczęściej wybieranymi profilami są profile pochyłe, które wpływają na zwiększenie bezpieczeństwa obsługi – ich kształt znacznie ogranicza możliwość potknięcia się. Oba rodzaje mat bezpieczeństwa można zamawiać wg indywidualnych wymiarów, ale nie mniejszych niż 500x500 mm.

Listwy bezpieczeństwa

Na podobnej zasadzie jak maty działają listwy bezpieczeństwa. Wykonane są z elastycznego, odpornego na zabrudzenia tworzywa EPDM. Listwy można montować na łukach o niewielkich promieniach w dwóch płaszczyznach. Oferta firmy GammaSystem obejmuje dwie grupy listew. Pierwszą stanowią listwy produkowane na indywidualne zamówienie. Są one fabrycznie zabezpieczone i dostarczane wraz z przyporządkowanymi do nich aluminiowymi profilami. Wykonane są w technologii czterożyłowej. Drugą grupę stanowią listwy które można docinać we własnym zakresie na dowolny wymiar.

Jak widać na przekroju poprzecznym listwy wewnątrz pustej, zabezpieczanej z obu końców przestrzeni znajdują się naprzeciw siebie dwa przewody. Po naciśnięciu na listwę w dowolnym miejscu z określoną siłą następuje zwarcie obwodu, co powoduje zadziałanie modułu bezpieczeństwa.

mata bezpieczeństwa © Instom	listwa bezpieczeństwa © Instom
Przykładowe zabezpieczenie stref dostępu za pomocą mat naciskowych	Budowa listwy naciskowej

W przypadku listew drugiej grupy ich montaż polega na wciśnięcie jej w uprzednio ułożony aluminiowy profil, zamknięciu jednego końca złączką o rezystancji 8,2 kΩ po uprzednim nałożeniu na jej brzegi warstwy elastycznego kleju, który uniemożliwia zarówno wypadnięcie złączki, jak i przedostawaniu się do wewnątrz listwy zanieczyszczeń. Drugi koniec listwy zamykany jest złączką wyposażoną w przewód, za pomocą którego łączymy listwę z modułem bezpieczeństwa. W przypadku konieczności zabezpieczenia krawędzi o złożonym kształcie należy instalację wykonywać fragmentarycznie, łącząc ze sobą poszczególne odcinki listew za pomocą odpowiednich złączek. Listwy bezpieczeństwa znajdują szerokie zastosowanie w aplikacjach związanych z zabezpieczeniem krawędzi, śluz, drzwi lub bram, do których dedykowane są listwy wykonane ze specjalnymi fartuchami.

Całość oferty uzupełniają niezbędne akcesoria oraz moduły bezpieczeństwa dedykowane do współpracy z elementami czułymi na nacisk.

Źródło: INSTOM