Najczęściej, poza funkcjami dekoracyjnymi i informacyjnymi, panele frontowe - kontrolne - spełniają inne ważne funkcje użytkowe. Przede wszystkim chronią schowane za nimi wyświetlacze, ekrany LCD oraz elektronikę i świecące diody. Coraz częściej stosuje się także takie, które umożliwiają sterowanie urządzeniami za pomocą dotyku, wypierając tym samym panele starszego typu, z ruchomymi pokrętłami i przyciskami.

Panele frontowe mają zwykle szereg otworów na przyciski, pokrętła lub wyświetlacze. Znajdziemy je w wielu urządzeniach AGD i RTV oraz pulpitach sterujących różnych urządzeń i maszyn.

– Najczęściej są produkowane z wytłoczonej i ukształtowanej w prasach blachy lub jako cały element z tworzywa sztucznego, wyprodukowany za pomocą wtryskarek. Nadruk realizuje się bezpośrednio na już uformowanym fragmencie lub całym panelu. Wykonuje się go specjalnymi, bardzo trwałymi farbami, przy użyciu urządzeń sitodrukowych lub tampodruku. Utrwalanie nadruku odbywa się z pomocą promieniowania UV lub wysokiej temperatury. Dobór technologii druku i suszenia uzależnia się głównie od ukształtowania i rodzaju podłoża drukowego – wyjaśnia Tomasz Gałecki, założyciel i współwłaściciel drukarni Graffiti Studio, będącej częścią grupy Etisoft.

Window Panel, czyli nowoczesne panele kontrolne

Panele kontrolne typu Window Panel wyróżniają się nowoczesnym wyglądem i funkcjonalnością. Biorąc pod uwagę ich wyjątkową estetykę i trwałość, wykorzystuje się je głównie w przemyśle AGD. Można je także spotkać w wielu innych urządzeniach elektrotechnicznych czy sprzętach RTV. Jak wykonuje się tego rodzaju panele?

– Najpierw należy uformować kształt z przezroczystego tworzywa, najczęściej z PMMA. W tym celu w urządzeniach zwanych wtryskarkami roztopione, płynne tworzywo wtryskuje się pod ogromnym ciśnieniem do stalowej formy. Po wyjęciu z formy i ostudzeniu panele zadrukowuje się metodą sitodruku od tylnej, czyli wewnętrznej strony – tłumaczy Tomasz Gałecki - Dzięki temu nadrukowane elementy graficzne są chronione pod warstwą tworzywa, co czyni je w pełni odpornymi na czynniki zewnętrze, jak: ścieranie, zmywanie, środki chemiczne czy zadrapania mechaniczne.

Wielobarwny nadruk wykonuje się specjalnymi farbami dopasowanymi do kolorystyki całego urządzenia. Często są to kolory metaliczne lub specjalnie produkowane na zamówienie. Niektóre fragmenty pozostawia się bez zadruku lub pokrywa jedynie przeźroczystym, lekko zabarwionym lakierem, przyciemniającym tworzywo. – Właśnie w ten sposób tworzy się w panelu „okienko” (z ang. window). Pod tymi „okienkami” schowane są wyświetlacze i ekrany LCD – zdradza Tomasz Gałecki. – Pozostałe elementy pokrywa się farbami o różnym stopniu krycia lub prześwitywania światła, tzw. blokerami i rozpraszaczami światła. Dzięki temu, przy odpowiednim podświetleniu, uzyskuje się np. świecące elementy graficzne i napisy.

W określonych miejscach często wykonuje się poddruk specjalnymi farbami o właściwościach przewodzących i odpowiedniej rezystancji. Takie obszary pełnią wówczas funkcje przycisków dotykowych. Ukryte za panelem czujniki wykrywają w tych miejscach zmiany potencjału, podczas dotyku panelu – właśnie na tym polega tak popularne dziś sterowanie dotykowe.

Panele frontowe i dekoracyjne. Typ in-mold

– Ten typ paneli bardzo często stosuje się w przemyśle motoryzacyjnym, przy produkcji elementów wyposażenia wnętrza samochodów - desek rozdzielczych oraz listew ozdobnych imitujących metal, drewno czy karbon. Od niedawna może je spotkać także w innych branżach, np. zamiast paneli typu Window w urządzeniach AGD. Proces produkcji paneli frontowych i dekoracyjnych typu in-mold – tłumaczy Tomasz Gałecki. 

Rozpoczyna się on od nadruku metodą sitodruku na dużych arkuszach cienkiego i przeźroczystego poliwęglanu lub innego tworzywa. Wykonuje się go w odbiciu lustrzanym, tak by był widoczny i czytelny dopiero po odwróceniu, patrząc przez tworzywo. Tu także stosuje się specjalne kolory i farby o różnym stopniu prześwitywania. W kolejnym kroku arkusz jest precyzyjnie rozcinany na mniejsze fragmenty, które następnie trafiają do termoformierki, gdzie po podgrzaniu i uplastycznieniu, arkusz zostaje wstępnie uformowany. W takiej postaci jest umieszczany i pozycjonowany w specjalnej formie wtryskowej, do której wtryśnięte zostaje roztopione tworzywo. Po wyjęciu z formy i ostudzeniu, otrzymujemy gotowy element – pokryty nadrukowaną wcześniej grafiką i tłem. Podobnie jak w window panelach, nadruk jest zatopiony w tworzywie, dzięki czemu jest w pełni chroniony.

Pora na panele foliowe – Inlay Panel i Decor Panel

Ten typ paneli frontowych, występujący w formie płaskiej lub z niewielkimi przetłoczeniami, jest stosowany od wielu lat w małych i dużych urządzeniach AGD oraz sprzętach elektrotechnicznych. Podobnie jak panele typu Window, panele foliowe skrywają i chronią ukryte za nimi wyświetlacze, diody oraz inne elementy elektroniki. Dzięki temu, że są elastyczne, schowane pod panelem mikrostyczniki, odpowiedzialne za sterowanie urządzeniem, odpowiednio reagują na wywierany na nie nacisk. W tych miejscach stosuje się zwykle wypukłe przetłoczenia, aby użytkownik wiedział, gdzie znajduje się przycisk.

Panele z przetłoczeniami najczęściej wykorzystywane są jako wierzchnia część tzw. paneli membranowych, składających się z kilku warstw folii, z naniesionymi ścieżkami przewodzącymi i elementami elektroniki. Wykonanie tego typu paneli zaczyna się od zadruku transparentnych arkuszy folii poliwęglanowych lub poliestrowych o grubości pomiędzy 0,15 a 0,75 mm. Zwykle wykonuje się go metodą sitodruku, w niektórych przypadkach stosuje się druk cyfrowy lub offsetowy UV. Zadruk arkuszy odbywa się w odbiciu lustrzanym (czytelnym po odwróceniu arkusza), dzięki czemu chroni go sam materiał. Następnie arkusze pokrywane są selektywnie specjalnymi, wcześniej wyciętymi w odpowiednie kształty, warstwami klejowymi. Tak przygotowane arkusze wycinane są na specjalnych, precyzyjnych ploterach CNC lub za pomocą pras i wykrojników. – W przypadku paneli foliowych z przetłoczeniami dodatkowo stosuje się proces tłoczenia za pomocą prasy z wykorzystaniem podgrzewanej matrycy i patrycy – dodaje ekspert współpracujący z firmą Etisoft.

Obecnie powszechnie stosuje się połączenie paneli frontowych wykonanych w różnych technologiach. Część frontowa obudowy urządzenia może być zadrukowana bezpośrednio. Jest to zazwyczaj niewielki nadruk, np. logotyp marki, nazwa modelu lub kilka niewielkich napisów. Z kolei pozostałą i główną część stanowi wklejony window panel lub panel foliowy.

Źródło: Etisoft