Choć w tym roku mamy trójkę nagrodzonych w dziedzinie fizyki, to tak naprawdę Szwedzka Akademia doceniła dwa wynalazki. Gerard Mourou i Donna Strickland zostali nagrodzeni za opracowanie "metody generowania
ultrakrótkich impulsów optycznych o dużym natężeniu" i będą musieli podzielić się połową nagrody w wysokości 9 milionów szwedzkich koron (ok. 4 mln zł). Drugą połowę nagrody zgarnie Arthur Ashkin za wynalezienie techniki laserowej "pęset optycznych" i jej zastosowanie na organizmach biologicznych. W obu przypadkach wynalazki te zostały uznane za przełomowe, które mogą zwiększyć możliwości zastosowania laserów w różnych obszarach.

Wynalazek Mourou i Strickland pozwala generować ultrakrótkie impulsy laserowe o dużej intensywności, jakich jeszcze do tej pory nie udało się stworzyć nikomu. Z jednej strony nowa technologia może już znaleźć konkretne zastosowanie, np. w medycynie, ale jednocześnie otwiera drzwi do nowych obszarów badań nad wykorzystaniem laserów. Metoda ta (tzw. CPA) może zostać wykorzystana m.in. w medycynie do laserowej korekcji wzroku, gdzie niezbędna jest bardzo wysoka precyzja "cięcia", choć jej autorzy przekonują, że obszar możliwych zastosowań jest znacznie szerszy i obejmuje również różne gałęzie przemysłowe.

Z kolei Ashkin otrzymał nagrodę za wynalezienie tzw. pęsety optycznej. Dzięki jego urządzeniu możliwe będzie wychwytywanie bardzo małych cząstek, atomów czy molekuł, a także manipulowanie bakteriami, wirusami, a nawet komórkami żywych organizmów bez ich uszkadzania. Ten wynalazek będzie mógł znaleźć zastosowanie w laboratoriach, gdzie prowadzone są prace nad różnymi projektami związanymi np. z zachodzącymi procesami biologicznymi czy też funkcjonowaniem żywych komórek.

96-letni Amerykanin Arthur Ashkin jest najstarszym laureatem nagrody Nobla. Z kolei Kanadyjka Donna Strickland jest zaledwie jedną z trzech kobiet (i pierwszą od 55 lat), która otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.